“Ο σωστός έπαινος είναι για τα παιδιά ό,τι ο ήλιος για τα λουλούδια”  Σ. Μπόβι

Ως έπαινο ορίζουμε κάθε τρόπο ενίσχυσης της θετικής συμπεριφοράς του παιδιού, στοχεύοντας στην επανάληψη μιας συγκεκριμένης, αποδεκτής συμπεριφοράς και στη γενικότερη ενθάρρυνσή του. Με αυτόν τον τρόπο πιστεύουμε πως τονώνουμε την αυτοπεποίθησή του και του παρέχουμε κίνητρα για βελτίωση.

Με ποιον τρόπο επαινούμε σωστά το παιδί;

Ορισμένοι ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως όταν επαινούμε τα παιδιά με τρόπο μη συγκεκριμένο ή υπερβολικό σχετικά με τις γενικότερες ικανότητες ή τα ταλέντα τους, μπορεί αυτό να οδηγήσει σε αρνητικά αποτελέσματα. Μπορεί, δηλαδή, να καλλιεργηθεί στα παιδιά η πεποίθηση πως οι ικανότητες και τα ταλέντα που επιδεικνύουν σχετικά με ο,τιδήποτε, είναι χαρακτηριστικά αμετάβλητα και έμφυτα, κάτι που ίσως και να αποτρέψει την οποιαδήποτε καταβολή προσπάθειας για βελτίωση και εξέλιξη ή την επιθυμία εξερεύνησης για καινούρια πράγματα, από φόβο, κυρίως, μήπως αποτύχουν και αναιρεθεί η εικόνα που έχουν οι άλλοι για εκείνα.

Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι θα ήταν προτιμότερο να μη χρησιμοποιούνται λέξεις που ενέχουν αξιολόγηση προκειμένου να επαινέσουμε το παιδί για κάποια ενέργειά του, όπως για παράδειγμα, καλός, υπέροχος, άριστα κ.ά. Ειδικότερα, όταν κάνουμε θετικές παρατηρήσεις με τη μορφή επαίνου, εκφράζουμε, στην ουσία, τη δική μας γνώμη και τις δικές μας αξίες, ενώ πρέπει να εστιάσουμε στην εσωτερική αξιολόγηση του παιδιού και στο να το προτρέπουμε να πιστεύει στον εαυτό του. Οι παρατηρήσεις και τα σχόλιά μας οφείλουν να παρακινούν το παιδί στο να επαινέσει το ίδιο τον εαυτό του, να συνειδητοποιήσει και να εκτιμήσει τις δυνατότητές του.

Ο έπαινος που είναι συγκεκριμένος και επικεντρώνεται στην προσπάθεια και στη διαδικασία και όχι τόσο στο αποτέλεσμα της δραστηριότητας, μπορεί να βοηθήσει το παιδί στο να αποκτήσει την πεποίθηση πως είναι σε θέση να βελτιώνει την απόδοσή του, συνέχεια, με σκληρή δουλειά και επιμονή. Αυτό το είδος επαίνου έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη επίδοση του παιδιού σε δύσκολες καταστάσεις και το καθιστά περισσότερο δεκτικό σε προκλήσεις παντός τύπου.

Σίγουρα, ο έπαινος αποτελεί βασικό στοιχείο για την πρόοδο και την ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη του παιδιού, ακόμη και στις πολύ μικρές ηλικίες. Μέσα από τα ενθαρρυντικά σχόλια, το παιδί λαμβάνει το κίνητρο που χρειάζεται για να συνεχίσει να προσπαθεί, να τολμά και να μην τα παρατάει! Μέσα από τον έπαινο μπορούμε να καλλιεργήσουμε την επιμονή και το σθένος ώστε κάθε παιδί να ανακαλύπτει, καθημερινά, μέχρι πού μπορεί να φτάσει και να αντιληφθεί πως η μελλοντική επιτυχία είναι στα χέρια του!

Βασιλεία Καραφυλίδου

Παιδαγωγός – “Κοινωνία, εκπαίδευση και παιδαγωγική” MSc – Εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΔΑΠ ”Μεγαλώνουμε Μαζί”