” Η ΤΙΜΩΡΙΑ κάνει το παιδί να υποφέρει γιατί έχει ένα πρόβλημα. Η ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ βοηθά το παιδί να λύσει το πρόβλημα” – L. R. Knost

Η σωματική τιμωρία για τα παιδιά θεωρήθηκε από πολλούς ως μέθοδος πειθαρχίας και απαραίτητο μέσο για τους γονείς προκειμένου να επιβάλλουν τη σωστή συμπεριφορά στα παιδιά τους. Αυτό όμως πλέον, όχι απλά δεν θεωρείται επιτρεπτό αλλά προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική εξέλιξη και ανάπτυξη των παιδιών.

Μερικές από τις αρνητικές και δύσκολα ελεγχόμενες επιπτώσεις για το παιδί που έχουν καταγραφεί παγκοσμίως είναι: η επιθετικότητα, η παραβατική και αντικοινωνική συμπεριφορά, η ανασφάλεια, οι φοβίες, προβλήματα ένταξης, η προβληματική συμπεριφορά, η εσωστρέφεια, προβλήματα ανάπτυξης και υγείας και η σχέση φτωχής ποιότητας με τους γονείς.

Αν και έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στον τομέα της διαπαιδαγώγησης, η σωματική τιμωρία, η οποία βρίσκεται στα όρια της σωματικής κακοποίησης, δυστυχώς συνεχίζει να υφίσταται. Πολλές έρευνες έχουν δείξει πως σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες παιδιά από 1 έως και 14 ετών υφίστανται κάποιο είδος κακοποίησης. Μέσα σε αυτά καταγράφηκε και η σωματική τιμωρία.

Η σωματική τιμωρία, θεωρείται ως ελαφριά μορφή και αποδεκτή πρακτική επιβολής πειθαρχίας των παιδιών παγκοσμίως. Αυτό φυσικά είναι ενάντια στα δικαιώματα του παιδιού, στο σεβασμό της σωματικής ακεραιότητας, στο σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στην προστασία και στην ίση μεταχείριση των ανθρώπων σύμφωνα με τον νόμο. Όσο και αν θεωρείται ελαφριά και άνευ σημασίας, είναι απάνθρωπη και ταπεινωτική για το παιδί.

Το παιδί, το οποίο υφίσταται την τιμωρία σωματικά νιώθει ταπείνωση, υποτίμηση, γελοιοποίηση, εξευτελισμό, φόβο, ενοχές και ντροπή. Δεν μπορεί να εμπιστευτεί και να μιλήσει σε κανέναν. Αυτές όμως, είναι οι άμεσες συνέπειες τέτοιου είδους συμπεριφορών. Μελλοντικά μπορούν να προκαλέσουν ψυχολογικές διαταραχές, χαμηλή σχολική επίδοση, προβλήματα κοινωνικοποίησης και χρήση σωματικής βίας στην ενήλικη ζωή τους. Ασκώντας σωματική βία, το παιδί αυτόματα διδάσκεται πως η βία είναι αποδεκτή και κατάλληλη στρατηγική επίλυσης διάφορων προβλημάτων.

Για τον λόγο αυτό, η σωματική τιμωρία δεν θα πρέπει να θεωρείται μέθοδος σωστής διαπαιδαγώγησης των παιδιών. Πρέπει να επιδιώξετε μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού με το παιδί σας. Μέσω της συζήτησης, της υπομονής, της κατανόησης τα αποτελέσματα θα είναι περισσότερο ευεργετικά για εκείνα. Θα καταφέρετε να κάνετε το παιδί να σας φέρεται με σεβασμό, να σας εκτιμά και να σας ακούει. Με τον τρόπο σας αποτελείτε παράδειγμα και ενθαρρύνετε τα παιδιά να φέρονται με ευγένεια, καλούς τρόπους και σωστά. Αυτά είναι εφόδια πολύτιμα για την μετέπειτα πορεία της ζωής τους.

Καταλαβαίνουν έτσι την αξία του σωστού, διότι όταν ένα παιδί σταματά να κάνει κάτι εξ αιτίας του φόβου της σωματικής τιμωρίας, θα το ξανά κάνει μόλις νιώσει πως γλύτωσε τον κίνδυνο. Επομένως η σωματική τιμωρία όχι μόνο δεν σταματά μια κακή συμπεριφορά, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να την αυξήσει. Πολύ πιθανόν το παιδί να χρησιμοποιήσει είτε σωματική, είτε λεκτική βία στους συμμαθητές του ή σε κάποιον πιο αδύναμο από εκείνο προκειμένου να καταφέρει αυτό που θέλει. Γίνονται επιθετικά στις συναναστροφές τους, έχουν συνεχή εκνευρισμό, είναι πάντοτε επιφυλακτικά απέναντι στους άλλους, είναι υποτονικά και μοναχικά.

Προκειμένου οι γονείς να διαχειριστούν καταστάσεις απείθαρχων παιδιών θα πρέπει σε τέτοιες περιπτώσεις να χρησιμοποιούν επαγγελματικές υπηρεσίες για να υποστηρίξουν τον γονικό τους ρόλο. Όπως σχολές εκπαίδευσης, ομάδες συμβουλευτικής γονέων, ψυχοθεραπεία ζευγαριού και διάφορους ειδικούς επαγγελματίες, οι οποίοι μπορούν να τους συμβουλεύσουν ώστε να καταφέρουν να διαχειριστούν καταστάσεις άτακτης συμπεριφοράς των παιδιών τους. Φυσικά για κάθε παιδί ο τρόπος είναι διαφορετικός. Ανάλογα με το ιστορικό του παιδιού, την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα του και το οικογενειακό του υπόβαθρο, οι ειδικοί θα προτείνουν την κατάλληλο χειρισμό για τέτοιου είδους καταστάσεις. Μπορεί να χρειαστεί να επικοινωνήσει ακόμη και με το ίδιο το παιδί προκειμένου να βρει από πού πηγάζουν αυτές οι συμπεριφορές. Η αναζήτηση βοήθειας, είναι υπευθυνότητα και όχι αδυναμία !

Εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΔΑΠ ”Μεγαλώνουμε Μαζί” – MSc στις Επιστήμες της Αγωγής του ΑΠΘ