”Παιδικά όνειρα”

”Παιδικά όνειρα”

Τα όνειρα απασχολούν την ανθρωπότητα από την αρχαιότητα ως σήμερα. Ερευνητές, μελετητές, ψυχολόγοι, ψυχαναλυτές κ.α. προσπαθούν μέσω των ονείρων να καταλήξουν σε κάποια συμπεράσματα σχετικά με την ψυχοσύνθεση των ατόμων ή τυχόν προβλήματα συμπεριφοράς ακόμη και φοβίες.

Ωστόσο αναφορές σχετικά με τα παιδικά όνειρα δεν υπάρχουν μέχρι τον Freud, ο οποίος ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με αυτά.

Ο Freud, αναφερόμενος στα παιδικά όνειρα υποστήριξε ότι πρόκειται για μια αντανάκλαση απλών επιθυμιών των παιδιών, δεν έχουν καμία σχέση με τα όνειρα των ενηλίκων και είναι πολύ σύντομα και περιεκτικά. Όλες οι ανεκπλήρωτες επιθυμίες τους κατά την διάρκεια της ημέρας, διάφορα ερεθίσματα, τα οποία τους ενόχλησαν και διατάραξαν την ηρεμία τους, έρχονται το βράδυ στα όνειρά τους προκειμένου να ικανοποιηθούν ‘’φανταστικά’’ και να επέρθει η ψυχική τους γαλήνη. Πρόκειται για ένα μηχανισμό που ικανοποιεί νοητά τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες τους.

Μεγαλώνοντας βέβαια το παιδί, έπειτα την ηλικία των 4-5 ετών, τα όνειρά τους γίνονται περισσότερο περίπλοκα, καθώς τα ερεθίσματα και οι επιθυμίες τους διαρκώς αυξάνονται. Αργότερα στη θεωρία του ο Freud πρόσθεσε εκτός από τα όνειρα των επιθυμιών και τα τραυματικά όνειρα της παιδικής ηλικίας. Πρόκειται για καταστάσεις, τις οποίες βίωσε το παιδί ή είδε και δεν μπόρεσε να τις διαχειριστεί. Για παράδειγμα, αν το παιδί ένιωσε παραμέληση ή αποχωρισμό από ένα γονέα ή κάποιον έντονο καβγά μέσα στην οικογένεια ή ακόμη και έναν σωματικό πόνο κατά πάσα πιθανότητα θα το ονειρευτεί προκειμένου να βρει την λύση και να ηρεμήσει ψυχικά. Για το λόγο αυτά τα παιδικά όνειρα χρησιμοποιήθηκαν θεραπευτικά για τα παιδιά.

Σύμφωνα με τη Despert, τα όνειρα των μικρών παιδιών εκφράζουν συγκρούσεις και προβλήματα της συνειδητής ζωής και δίνουν μια γενικότερη εικόνα για την συναισθηματική τους προσαρμογή. Λειτουργούν προστατευτικά, καθώς δίνουν ένα διέξοδο στο άγχος και σε επιθετικές εν ορμήσεις, οι οποίες θα ήταν δύσκολο να τις διαχειριστεί στην συνειδητή κατάσταση (στον ξύπνιο).

Σχετικές μελέτες έδειξαν πως το περιεχόμενο των παιδικών ονείρων σχετίζονταν με την καταδίωξη, τον θάνατο, την πτώση και την απώλεια αγαπημένων τους προσώπων. Τα ποσοστά άλλαζαν ανάλογα την ηλικία, το φύλο και το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσονταν τα παιδιά. Ένα άλλο θέμα των παιδικών ονείρων είναι ‘’η συνάντηση με το τέρας’’, το οποίο αναφέρεται από παιδιά 5-6 ετών. Τα παιδιά ανέφεραν είτε ότι έδωσαν μάχη με το τέρας, είτε ότι έγιναν φίλοι μαζί του, είτε ότι καταβροχθήθηκαν από αυτό.

Έχει παρατηρηθεί πως το παιδί συνδέει το όνειρο με το παιχνίδι, δηλαδή πολλές φορές αυτό που ονειρεύτηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας το εντάσσει στο παιχνίδι του την ημέρα. Ακόμη αναφέρθηκε πως τα παιδία έως 6 ετών μεταμόρφωναν το όνειρο τους σε ονειροπόληση, δηλαδή μιλούσαν για το όνειρό τους σαν να ήταν η φαντασίωσή τους. Φυσικά ένα μεγάλο μέρος των παιδικών ονείρων σχετίζεται με το παιχνίδι και την κίνηση. Τα παιδιά ονειρεύονται ότι παίζουν, τρέχουν, διασκεδάζουν, γελούν, φωνάζουν, χορεύουν και οτιδήποτε κάνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας τους. Με αυτό τον τρόπο ξανά ζουν καταστάσεις που τους ευχαριστούν και τους ηρεμούν. Επίσης τα παιδιά ονειρεύονται περισσότερο τα άτομα με τα οποία έρχονται σε επαφή κατά τη διάρκεια της ημέρας όπως είναι η μητέρα, ο πατέρας ή τα άτομα που τους φροντίζουν.

Μεγαλώνοντας το παιδί, εντάσσονται στα όνειρα τους ζώα, αγαπημένοι σουπερ ήρωες, φίλοι, συγγενείς, δάσκαλοι και ο, τι άλλο αλληλεπιδρούν.

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για τα παιδικά όνειρα. Άλλες συγκλίνουν ενώ άλλες είναι εντελώς αντίθετες μεταξύ τους. Ως γονείς ή εκπαιδευτικοί πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να μας μιλούν για αυτά ακόμη και μέσα από τις ζωγραφιές, το παιχνίδι τους ή τις φαντασιώσεις τους. Μπορούμε να δούμε τι τους φοβίζει, αγχώνει ή τους ευχαριστεί έτσι ώστε να αντιληφθούμε τις ανάγκες τους.

Πηγή: (Μελέτη των ονείρων σε παιδιά και εφήβους), Καραγιάννη, Μ., Θεσσαλονίκη 2008

Κωνσταντίνα Δημητριάδου

Εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΔΑΠ ”Μεγαλώνουμε Μαζί” – MSc στις Επιστήμες της Αγωγής του ΑΠΘ

Facebook Comments

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *