Οι μικροί μας «τύραννοι» από την προσχολική κιόλας ηλικία ξεκινούν και δημιουργούν τα δικά τους όνειρα: «Όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω αστροναύτης, μπαλαρίνα, γιατρός…». Τότε είναι που ορίζεται η αρχή του πρώτου ονείρου – στόχου τους, παρόλο που δε το συνειδητοποιούν, ούτε αυτοί, αλλά ούτε και εμείς. Δίνουμε σε αυτά δυστυχώς αμελητέα σημασία, ανταποκρινόμενοι απλώς με ένα χαμόγελο, χαμένοι στα προβλήματα της καθημερινότητάς μας.
Προσοχή! Κρίνεται αναγκαίο να θυμόμαστε ότι τα παιδιά δεν είναι προέκταση του εαυτού μας. Συνιστούν ξεχωριστές οντότητες!
Πότε θα βρεθούν όμως τα παιδιά μας ένα βήμα πιο κοντά στο «άγγιγμα» των ονείρων τους; Μα φυσικά, όταν έρθει η στιγμή να κατανοήσουν τη σημαντικότητά τους, αρχικά ως προς το θέσιμό τους και σε μεταγενέστερο χρόνο, ως προς την υλοποίηση τους, η οποία κακά τα ψέματα, δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό, αν όχι ολοκληρωτικά, από αυτά.
Ωστόσο, για την επίτευξη της εκάστοτε επιθυμίας – ονείρου-στόχου, χρήζει η βοήθεια και η υποστήριξη, τόσο των γονέων, όσο και των εκπαιδευτικών. Το οικογενειακό περιβάλλον είναι ο πρώτος εμπλεκόμενος φορέας, ο οποίος θα συνεισφέρει σε όλη αυτή την προσπάθεια. Θα πρέπει αρχικά να κάνει το παιδί να πιστέψει ότι τα πάντα μπορούν να συμβούν, αρκεί να δουλέψει προς αυτή την κατεύθυνση με πάθος.
Και να θυμάστε, μικροί και μεγάλοι:
«Όλα είναι δύσκολα, αλλά τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο και αυτό γιατί το υλοποιήσιμο το ορίζουμε εμείς και τα όρια που θέτουμε!»
Η σημασία των στόχων:
Το θέσιμο των στόχων με σκοπό την υλοποίηση του ονείρου ανοίγει τον δρόμο προς την επιτυχία. Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά που θέτουν εξ αρχής στόχους και αγωνίζονται για την υλοποίηση τους, βηματάκι – βηματάκι, σημειώνουν επιτυχία στους περισσότερους τομείς της ζωής τους, συγκριτικά με αυτά, για τα οποία όλα φαίνονται μετέωρα και τυχαία!
«Ότι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δε ποθήσαμε αρκετά», Ν. Καζαντζάκης
Από τη στιγμή που τα παιδιά θέτουν στόχους, αποκτούν έναν σκοπό και ο σκοπός αυτός συμβάλλει στην ενίσχυση και στη βελτίωση της αυτοεικόνας τους. Το «πείσμα» που διέπει το παιδί και συνιστά κυρίαρχο στοιχείο του χαρακτήρα του, για το οποίο ουκ ολίγες φορές γκρινιάζουμε, στην παρούσα φάση θα λειτουργήσει ως το μεγαλύτερό του προτέρημα. Επιπροσθέτως, όταν τα παιδιά έχουν στόχους, εστιάζουν σε αυτούς και παίρνουν ως επί το πλείστον ορθότερες αποφάσεις κατόπιν αρκετής σκέψης.
Οι στόχοι είναι αυτοί που λειτουργούν ως οδηγοί της συμπεριφοράς μας και ορίζουν τις προτεραιότητές μας!
«Για να πετύχω κάτι, όμως, πρέπει να στερηθώ κάτι άλλο»
«Το καθετί στη ζωή έχει και το δικό του αντίτιμο»
Οι στόχοι προσφέρουν στα παιδιά κίνητρο (σε αυτή τη περίπτωση επρόκειτο για την ύπαρξη εσωτερικών κινήτρων) και νόημα. Νόημα στον δικό τους αγώνα που δίνουν καθημερινά (ακόμη και για το πιο απλό πραγματάκι, π.χ. να κερδίσουν τη βόλτα στο πάρκο, δείχνοντας καλή συμπεριφορά, μαζεύοντας τα παιχνίδια τους, τελειώνοντας τα μαθήματά τους) και για αυτό δεν πρέπει να το προσπερνάμε έτσι απλά. Πολλές είναι οι φορές που καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, ξεπερνώντας ακόμη και τον εαυτό τους, και εμείς μένουμε αμέτοχοι, απλοί ακροατές. Δεν είναι κακό εάν αδυνατούμε να εκτιμήσουμε την προσπάθεια τους αυτή, αλλά τουλάχιστον ας μην τα αποθαρρύνουμε και ας μην την απαξιώνουμε!
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς;
Ανάλογα με το ηλικιακό επίπεδο του παιδιού, ως γονείς δυνόμαστε να διαμορφώσουμε και τους ανάλογους στόχους. Σε πρώτη φάση, αξιοσημείωτη καθίσταται η ενέργεια μας να μιλήσουμε, να συζητήσουμε με τα παιδιά μας, καταρρίπτοντας τον ρόλο της αυθεντίας του γονέα, για τη χρησιμότητα των στόχων στην καθημερινή μας ζωή.
Θα ήταν καλό μάλιστα, να χρησιμοποιήσουμε παραδείγματα από την δική μας ζωή. Το πιο απλό! Τη διαχείριση των χρημάτων, τονίζοντας την αναγκαιότητα των στόχων. Αν ο στόχος μας είναι να εξοικονομήσουμε κάποια χρήματα στο τέλος του μήνα για να πάρουμε κάτι στην οικογένειά μας, δείχνουμε έναν θετικό στόχο με θετικό αποτέλεσμα, και επίσης μπορούμε να συζητήσουμε με το παιδί τις θυσίες που θα χρειαστούν για να τον πετύχουμε.
Στη συνέχεια, μπορούμε μαζί με το παιδί να σκεφτούμε και από κοινού να θέσουμε ορισμένους στόχους που επιθυμεί να υλοποιήσει το ίδιο σχετικά με το σχολική του επίδοση, τη συμπεριφορά του, την κοινωνική του ζωή, κ.τ.λ.. Προσοχή! Το παιδί θα ορίσει τους στόχους που θα βάλει, όχι εμείς! Ο ρόλος μας είναι διαμεσολαβητικός – καθοδηγητικός.
Έπειτα, βοηθάμε το παιδί να γράψει τον στόχο σε ένα χαρτί με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι εύκολα μετρήσιμος. Για παράδειγμα, ο στόχος του μπορεί να είναι η βελτίωση της ανάγνωσης μέσα από την καθημερινή εξάσκηση.
Όταν διαμορφωθεί ο στόχος, μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να αριθμήσει κάτω από αυτόν τα μικρότερα βήματα που θα χρειαστούν για να επιτευχθεί. Έτσι, θα έχει ένα ξεκάθαρο δρόμο που θα πρέπει να ακολουθήσει. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να βρεθούν τα εμπόδια που μπορεί να εμφανιστούν στην προσπάθεια εκπλήρωσης του στόχου, καθώς και οι τρόποι για να τα ξεπεράσει. Η ευελιξία ως στοιχείο του χαρακτήρα μας είναι το κλειδί της επιτυχίας!
Τη στιγμή που θα επέλθει η περάτωση της εν λόγω διαδικασίας, το χαρτί μπορεί να μπει σε ένα εμφανές μέρος, έτσι ώστε να θυμίζει στο παιδί τον στόχο του. Εκεί πάνω μπορεί να καταγράφεται ο χρόνος που αφιερώνει καθημερινά το παιδί στο κάθε βήμα για να πετύχει αυτό που επιθυμεί.
Η συστηματική επιβράβευση, η ενθάρρυνση και η θετική ανατροφοδότηση από την πλευρά μας συνιστούν απαραίτητα στοιχεία, τα οποία πρέπει να διέπουν όλη την προσπάθεια που καταβάλλουν τα παιδιά!
Ακόμα όμως και αν το παιδί δεν καταφέρει να φτάσει στον απώτερο στόχο του, το βοηθάμε να δει τα πολύτιμα πράγματα που έμαθε μέσα από τον προγραμματισμό και τον καθορισμό του. Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να χάσει την πίστη του, όταν αποτυγχάνει σε κάτι. Όλα είναι μέσα στη ζωή και όλα είναι μαθήματα!
Ακόμα και αν η ζωή δεν μας τα φέρνει πάντα όπως τα προγραμματίζουμε, αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να σταματάμε να κυνηγάμε τα όνειρά μας.
Ας μάθουμε λοιπόν στα μικρά μας «αστεράκια»: « Εάν ένα σχέδιο δεν λειτουργεί, με θετική σκέψη, προσήλωση, πάθος, θέληση, υπομονή και επιμονή μπορούμε να αναθεωρήσουμε το σχέδιο αυτό και να προσπαθήσουμε ξανά, φτάνοντας στη δική μας επιτυχία ! »
«Επιτρέπεται να πέσεις, αλλά επιβάλλεται να σηκωθείς»
Παιδαγωγός – Ειδική Παιδαγωγός ΜSc – Εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΔΑΠ ”Μεγαλώνουμε Μαζί”
