(Το θέμα δεν είναι τι σκέφτεσαι, αλλά πως το σκέφτεσαι)
Πλέον το να συσσωρεύουν οι μαθητές γνώσεις δεν είναι απλά ξεπερασμένο, αλλά θεωρείται κακός τρόπος να μπορέσουν τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν αυτές τις γνώσεις.
Το παιδί πρέπει να είναι σε θέση να διαχειριστεί το υλικό που ήδη κατέχει, να σχεδιάσει τι θα κάνει με αυτό και να αποφασίσει με ποιο τρόπο θα χειριστεί τα δεδομένα. Η απόκτηση γνώσεων δεν αρκεί. Πρέπει να κάνουμε το παιδί να μπορεί να εφαρμόζει τις γνώσεις που του δίνουμε. Υπάρχουν πολλές στρατηγικές, με τις οποίες μπορούμε ως παιδαγωγοί ή ως άτομα, τα οποία εμπλεκόμαστε στην εκπαίδευση των παιδιών να βοηθήσουμε στην βελτίωση των δεξιοτήτων που αφορούν την σκέψη τους.
Όσοι συμβάλλετε στην διαδικασία αυτή θα πρέπει να έχετε υπόψη σας το σημαντικό ρόλο των ερωτήσεων που θέτουμε στο παιδί. Οι ερωτήσεις αυτές δεν θα πρέπει να εστιάζουν απλά στο γεγονός, αλλά να διευρύνουν τις ικανότητες της σκέψης, θέτοντας ερωτήματα που απαιτούν εφαρμογή, ανάλυση, σύνθεση και αξιολόγηση. Οι καλές ερωτήσεις κάνουν τους μαθητές να προσέχουν, να αναρωτιούνται, να συγκροτούν απαντήσεις, να προσπαθούν να τις εφαρμόσουν προκειμένου να επιλύσουν ένα ζήτημα και να μην απαντιούνται απλά με ένα ναι ή με ένα όχι.
Πώς θέτω ερωτήσεις στο παιδί;
Οι ερωτήσεις σας πρέπει να είναι διατυπωμένες με σαφήνεια και συνοπτικότητα:
1) Τί; (τι θα συμβεί αν;)
2) Που; (ξεκίνησε, συνέβη; Έχει ξανά συμβεί;)
3) Ποιος; (ενδιαφέρεται για αυτό; Επηρεάζεται από αυτό; Μπορεί να βοηθήσει;)
4) Πότε; ( άρχισε;)
5) Πώς; (θα το λύσω; Μπορεί να αλλάξει;)
6) Γιατί; ( συνέβη; Είναι σημαντικό;)
Επίσης οι ερωτήσεις να είναι προσαρμοσμένες στο γλωσσικό επίπεδο του παιδιού και εστιασμένες σε ένα στόχο τη φορά. Τα πολλά ερωτήματα μπερδεύουν και αποπροσανατολίζουν. Να δίνουν τροφή για σκέψη και να δίνουν χρόνο στο παιδί να τις επεξεργαστεί, να τις ζυγίσει και να τις σκεφτεί από κάθε οπτική. Εσείς ως παιδαγωγοί να ανταποκρίνεστε στις απαντήσεις τους ακόμη και αν είναι λάθος. Να τα οδηγείται προς την σωστή κατεύθυνση, χωρίς όμως να τους δίνετε τη σωστή απάντηση. Έτσι μπορεί το παιδί να μάθει μέσα από το ίδιο του το λάθος. Γιατί το να καταλάβει το παιδί την γνώση που του δίνουμε είναι πάντα καλύτερο από το να την παπαγαλίσει, διότι το πρώτο οδηγεί σε κάτι μόνιμο και ουσιαστικό. Οδηγεί στην ίδια την γνώση.
Μην ξεχνάμε την γνωστή μέθοδο του Σωκράτη, την μαιευτική όπως ονομάστηκε. Κατά την οποία, ο Σωκράτης, προσποιούμενος πλήρη άγνοια για το θέμα που συζητούσε κάθε φορά, προσπαθούσε μέσα από τις ερωτήσεις να εκμαιεύσει την αλήθεια από το συνομιλητή του. Ο συνομιλητής μέσα από τις ερωτήσεις του Σωκράτη, έφτανε σε ένα συμπέρασμα από μόνος του. Κάτι το οποίο ο Σωκράτης αποκαλούσε αλήθεια! Αυτό σημαίνει πως μέσα στις ίδιες τις ερωτήσεις κρύβονται οι απαντήσεις που αναζητάμε. Για αυτό το λόγο οι ερωτήσεις που θέτουμε στα παιδιά είναι πολύ σημαντικές και θα πρέπει να τις χρησιμοποιούμε προς όφελός τους.
Εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΔΑΠ ”Μεγαλώνουμε Μαζί” – MSc στις Επιστήμες της Αγωγής του ΑΠΘ
