«Πιστεύω πως το να επενδύουμε στην ανάπτυξη των παιδιών μας από πολύ μικρή ηλικία είναι η σπουδαιότερη συμβολή που μπορούμε να κάνουμε»  Jay Weatherill

Κάθε χρόνος στη ζωή ενός παιδιού είναι πολύ σημαντικός, αλλά όσον αφορά την ψυχοσυναισθηματική και διανοητική ανάπτυξη του παιδιού, τα πρώτα έξι με εφτά χρόνια είναι τα πιο κρίσιμα. Αποτελούν, στην ουσία, τα χρόνια που προδιαγράφουν το μέλλον του παιδιού. Είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο μαθαίνουν τι είναι τα όρια, ποιοι είναι οι αποδεκτοί τρόποι συμπεριφοράς, τι είναι τα συναισθήματα, πώς εκδηλώνονται και τι σημαίνουν αλλά και πολλές άλλες κοινωνικές δεξιότητες.

Δυστυχώς, πάρα πολλά παιδιά δεν καταφέρνουν να βιώσουν όλες αυτές τις απαραίτητες εμπειρίες, μέσα από τις οποίες μπορεί κανείς να αποκτήσει τις παραπάνω δεξιότητες, κι αυτό οφείλεται κυρίως στην απουσία της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης, η οποία έχει, πλέον, αντικατασταθεί από την τεχνολογία.

Πιο παλιά, τα παιδιά αντιμετωπίζονταν ως υποδεέστερα όντα συγκριτικά με τους ενήλικες και δεν είχε γίνει έντονα αντιληπτό πως, ουσιαστικά, τα παιδιά αποτελούν τους μελλοντικούς ενήλικες. Το παιδί που μεγαλώνει μέσα σε ένα περιβάλλον που θέτει ως προτεραιότητα τη ψυχική του υγεία, θα παραμείνει και ένας ψυχικά υγιής ενήλικας. Αντίστοιχα, ένα κακοποιημένο παιδί θα κουβαλά τα τραύματά του και στη μετέπειτα ζωή του, κάτι που θα επιφέρει αρνητικές εμπειρίες στο ίδιο αλλά και τους γύρω του. Όπως διαπιστώνουμε, λοιπόν, η ανατροφή του παιδιού και η διαπαιδαγώγησή του κατά τα πρώτα του έτη είναι μια δύσκολη και απαιτητική διαδικασία, η οποία απαιτεί την πλήρη ευαισθητοποίηση των γονέων, την υπομονή τους αλλά και την ενημέρωσή τους για τον βαρυσήμαντο ρόλο τους.

Όλες οι επιστημονικές μελέτες έχουν υπογραμμίσει τη σημαντικότητα των πρώτων ετών στη ζωή του παιδιού σχετικά με τη νοητική ανάπτυξη του εγκεφάλου. Τα αρχικά ερεθίσματα καθορίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά θα μάθουν και θα αναπτύξουν ικανότητες επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Οι εμπειρίες του παιδιού επηρεάζουν τις συνδέσεις στον εγκέφαλό του αλλά και το νευρικό του σύστημα. Οι σχέσεις αγάπης και στοργής με τους ενήλικες επηρεάζουν τον παιδικό εγκέφαλο, τον κινητοποιούν, δημιουργώντας νέες συνάψεις ενώ ταυτόχρονα ενισχύονται αυτές που ήδη υπάρχουν. Ακόμη, η γλώσσα μαθαίνεται πιο εύκολα κατά τα δέκα πρώτα χρόνια της ζωής μας, αφού τότε είναι που τα κυκλώματα στον εγκέφαλο των παιδιών συνδέονται με τον ήχο της γλώσσας τους.

Η έκθεση στο άγχος ή στην παραμέληση οδηγούν σε μακροχρόνιες αρνητικές επιπτώσεις στον εγκέφαλο του παιδιού, ενώ η έκθεση στο λόγο και η ενασχόληση με το διάβασμα και το παιχνίδι βοηθά στην ανάπτυξή του. Μέχρι και ένα απλό νανούρισμα, ένα χάδι, μια επίπληξη ή ένα «μπράβο» καταγράφονται στο νου και την ψυχή του παιδιού, συνθέτοντας μνήμες που ασκούν επιρροή πάνω του έως και την ενήλικη ζωή του.

Έχοντας κατά νου όλα τα παραπάνω, αυτό που οφείλουμε να κάνουμε, ως γονείς και δάσκαλοι, περισσότερο από ο,τιδήποτε, είναι να προσφέρουμε και να γεμίσουμε τον κόσμο του παιδιού μας με τις πιο όμορφες εικόνες και τα πιο δυνατά και ευχάριστα συναισθήματα, που θα αποτελέσουν το σπουδαιότερο κληροδότημά μας προς εκείνα, το οποίο θα καθορίσει σε τεράστιο βαθμό την προσωπικότητα και την εξέλιξή του.

Βασιλεία Καραφυλίδου

Παιδαγωγός – “Κοινωνία, εκπαίδευση και παιδαγωγική” MSc – Εκπαιδευτικό προσωπικό των ΚΔΑΠ ”Μεγαλώνουμε Μαζί”