Έχεις πετύχει ποτέ στο δρόμο έναν άνθρωπο με οπτική ανεπάρκεια ή τύφλωση; Αν ναι, τότε τι συναισθήματα σου δημιουργήθηκαν και τι έκανες γι’ αυτό; Το ζήτημα που θα θέλαμε να θίξουμε με το συγκεκριμένο άρθρο αφορά τρόπους συμπεριφοράς στην καθημερινότητα μας που σχετίζονται με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης και την εκπαιδευτική τους αντιμετώπιση.
Λίγα αναγνωριστικά λόγια
Η οπτική ανεπάρκεια ή τύφλωση, διακρίνεται σε δύο τύπους. Ο πρώτος αφορά το συγγενή τύπο οπτικής ανεπάρκειας, ο οποίος αναφέρεται σε μία οπτική ανεπάρκεια που υφίσταται ο άνθρωπος κατά τη γέννηση του. Ο δεύτερος σχετίζεται με την επίκτητη οπτική ανεπάρκεια που λαμβάνει χώρα αργότερα σε κάποια στιγμή της ζωής του από ένα τυχαίο γεγονός.
Τρόποι συμπεριφοράς βλεπόντων
· Κοινωνία: Το πρώτο πράγμα που έχει να κάνει κάποιος βλέπων, όταν συναντήσει κάποιον μη βλέποντα είναι να τον ρωτήσει αν χρειάζεται βοήθεια. Εφόσον, έχει ανάγκη από βοήθεια θα τον ενημερώσει. Είναι πολύ βασικό να μιλήσουμε πρώτα στους συγκεκριμένους ανθρώπους πριν τους αγγίξουμε, για να κάνουμε αισθητή την παρουσία μας και να μη τους τρομάξουμε.
· Γονείς: Όσον αφορά τους γονείς πρέπει αρχικά να καταλάβουν τη διαφορετικότητα των παιδιών τους και να την αγκαλιάσουν. Στη συνέχεια οφείλουν να στηρίξουν συναισθηματικά και πνευματικά τα παιδιά τους. Σημαντικό ρόλο έχει το κομμάτι της αυτοεξυπηρέτησης, όπου είναι αναγκαίο να τα βοηθήσουν να φτάσουν σε ένα σημείο, στο οποίο θα μπορούν να κινούνται σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους με ασφάλεια και θα μπορούν να αντιμετωπίζουν βασικά θέματα της καθημερινότητας μόνα τους ή έστω με καθοδήγηση. Ακόμη, πρέπει να ενισχύουν τα ενδιαφέροντα ή την κλίση που έχει το παιδί τους. Επίσης, κρίνεται σωστό να μη τους συμπεριφέρονται σκεπτόμενοι αρνητικά τη διαφορετικότητα τους αλλά να τους αντιμετωπίζουν φυσιολογικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μπορεί να αποτελέσει μια απλή ερώτηση ‘’τι χρώμα ρούχα θα ήθελες να φορέσεις σήμερα’’, άλλωστε τα παιδιά πρωτίστως βλέπουν με τα μάτια της ψυχής.
Εκπαιδευτική αντιμετώπιση
Από εκπαιδευτικής άποψης οφείλει ο εκπαιδευτικός να γνωρίζει πότε ένα παιδί διαγνώστηκε με οπτική ανεπάρκεια ή απώλεια όρασης. Είναι πράγματι πολύ διαφορετικό να είναι κανείς εκ γενετής με τύφλωση ή να καταστεί έτσι αργότερα στη ζωή του. Η αίσθηση του κόσμου είναι αναμφίβολα διαφορετική σε καθεμιά από τις παραπάνω δυο περιπτώσεις. Στο γενικό σχολείο, θα ήταν καλό να γίνει χρήση ειδικού εξοπλισμού τόσο ηλεκτρονικού όσο και τεχνικού αλλά και άλλων μέσων όπως σύστημα ανάγνωσης και γραφής Μπράιγ. Επίσης συσκευές ηχογράφησης, μηχανές ανάγνωσης, λογισμικά πρόσβασης, κάμερες και μεγεθυντικές συσκευές καθώς και διάφορα άλλα προγράμματα ενισχυτικής διδασκαλίας και στήριξης του παιδιού.
Σημείωση!
Οφείλουμε όλοι, με κατανόηση, σεβασμό και εκτίμηση να στηρίζουμε τους μη βλέποντες σε καθημερινή βάση, στο βαθμό πάντοτε που οι ίδιοι μας το επιτρέπουν και το έχουν ανάγκη.
Σε αυτό, σταθμό μπορεί να αποτελέσει η εκπαίδευση και οι οικογένειες των παιδιών όπου μέσα από την κατάλληλη διαπαιδαγώγηση που θα λάβουν τα τελευταία, θα είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τη διαφορετικότητα με αξιοπρέπεια και όχι σαν να αποτελεί πρόβλημα. Άλλωστε, μη ξεχνάμε ότι όλα τα παιδιά είναι ξεχωριστά και έχουν γεννηθεί για να ζήσουν στον ίδιο κόσμο, γιατί αυτός ο κόσμος τους ανήκει.
”Η ευγένεια είναι μια γλώσσα που ο τυφλός μπορεί να δει και ο κωφός να ακούσει” Mark Twain
Νικόλαος Κουκλίδης
Πτυχιούχος Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με Μεταπτυχιακές Σπουδές στην Ειδική Αγωγή του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Επιμόρφωση στη Σχολική Ψυχολογία και τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
